രചന : വലിയശാല രാജു ✍️
“ശാസ്ത്രം വളർന്നതോടെ മതത്തിന് നിലനിൽപ്പില്ലാതായി” എന്ന ധാരണ ഒരു കാലത്ത് ശക്തമായിരുന്നു. 19-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ചില വിചാരകർ, മനുഷ്യൻ ബിഗ് ബാങ് മുതൽ ഡിഎൻഎ വരെയുള്ള എല്ലാ രഹസ്യങ്ങളും അഴിച്ചുകാണുമ്പോൾ, ദൈവത്തിനും മതാനുഷ്ഠാനങ്ങൾക്കും വേണ്ടി ഒരു സ്ഥാനമുണ്ടാകുമെന്ന് കരുതിയിരുന്നില്ല. എന്നാൽ, ഇരുപത്തിയൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, മതം അങ്ങേയറ്റം അഭികാമ്യമായ ഒരു നിലപാട് എടുത്തു.
“നമ്മളെ തോൽപിക്കുന്നവനാണെങ്കിൽ, നിങ്ങളുടെ നായകനെത്തന്നെ സ്വാധീനിക്കുക.” അങ്ങനെ, നിലനിൽപ്പിനായുള്ള അന്ത്യശ്വാസമെന്നോണം, മതം ഇപ്പോൾ ശാസ്ത്രത്തെത്തന്നെ കൂട്ടുപിടിച്ച്, തന്റെ വിശ്വാസ്യത ഉറപ്പിക്കാനുള്ള കഠിനശ്രമത്തിലാണ്.
ശാസ്ത്രത്തിന്റെ വിജയവും മതത്തിന്റെ ‘പ്രതിസന്ധി’യും.
ശാസ്ത്രീയവിധേയത്വം ലോകത്തെ മാറ്റിമറിച്ചു. വൈദ്യുതി, വാക്സിനുകൾ, സ്മാർട്ട്ഫോണുകൾ, ഇന്റർനെറ്റ്, ബഹിരാകാശയാത്ര എന്നിവയെല്ലാം മനുഷ്യന്റെ ബുദ്ധിശക്തിക്ക് മുന്നിൽ പ്രകൃതിയുടെ രഹസ്യങ്ങൾ കീഴടങ്ങുന്നു എന്നതിന് തെളിവാണ്. ഒരു കാലത്ത് ഭൂമി പരന്നതാണെന്നും സൂര്യൻ ഭൂമയെ പ്രദക്ഷിണം വയ്ക്കുന്നുമെന്നും വിശ്വസിച്ചിരുന്ന മനുഷ്യൻ, ഇന്ന് ക്വാണ്ടം മെക്കാനിക്സ്, ജീനോമിക്സ് തുടങ്ങിയ സങ്കീർണ്ണമായ ശാസ്ത്രശാഖകളിൽ സഞ്ചരിക്കുന്നു.
ഈ പശ്ചാത്തലത്തിൽ, മിക്കവാറും എല്ലാ മതങ്ങളുടെയും കേന്ദ്രത്തിൽ നിൽക്കുന്ന അതിമാനുഷികവും, പരീക്ഷിക്കാനാവാത്തതുമായ ആശയങ്ങൾക്ക് ഒരു ചലനാത്മകതയുണ്ടായി. ചില മതനേതാക്കൾ ശാസ്ത്രത്തെ ഒരു ശത്രുവായി കണ്ടു. എന്നാൽ ഈ തന്ത്രം പലയിടത്തും പരാജയപ്പെട്ടു, കാരണം ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ഫലങ്ങൾ (ഔഷധങ്ങൾ, സാങ്കേതികവിദ്യകൾ) ജനങ്ങളുടെ ജീവിതം എളുപ്പമാക്കി.
പുതിയ തന്ത്രം: “ശാസ്ത്രം തന്നെ മതത്തിന്റെ സാക്ഷ്യം നൽകുന്നു”
അങ്ങനെ, ഒരു പുതിയ തന്ത്രം ജനിച്ചു. ശാസ്ത്രത്തെ എതിർക്കാതെ, അതിനെ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുക എന്നതാണ് ഇത്. ഇതിന് പല രൂപങ്ങളുണ്ട്:
ക്വാണ്ടം ഫിസിക്സ്, സ്പെഷ്യൽ റിലാറ്റിവിറ്റി, സങ്കീർണ്ണത (Complexity) തുടങ്ങിയ ആഴമേറിയ ശാസ്ത്രശാഖകളിൽ നിന്ന് വാക്യങ്ങളും ആശയങ്ങളും എടുത്ത്, അവയ്ക്ക് മതപരമായ അർത്ഥം ചേർത്ത് പ്രസ്താവിക്കുക. “ക്വാണ്ടം ഫീൽഡ് തിയറി തന്നെ പരമാത്മാവിന്റെ അസ്തിത്വം സൂചിപ്പിക്കുന്നു” അല്ലെങ്കിൽ “ബിഗ് ബാങ് എന്നത് ‘ആദിയിൽ ദൈവം…’ എന്ന വാക്യത്തിന് ശാസ്ത്രീയ സാധൂകരണമാണ്” എന്നീ വാദങ്ങൾ ഇതിനുദാഹരണങ്ങളാണ്. ഇവിടെ, ശാസ്ത്രത്തിന്റെ അധികൃതതയെ (Authority) മുഴുവൻ മുറുകെപ്പിടിക്കുകയാണ് സാധിക്കുന്നത്.
ഇത് ക്രിയേഷനിസത്തിന്റെ (സൃഷ്ടിവാദം) ഒരു അതിനൂതന, ശാസ്ത്രീയ വേഷം ധരിച്ച രൂപമാണ്. ജീവന്റെ സങ്കീർണ്ണത, ഡിഎൻഎയുടെ കോഡ്, എന്നിവ ഒരു ബുദ്ധിമാനായ രൂപകല്പനക്കാരന്റെ സാന്നിധ്യം സൂചിപ്പിക്കുന്നു എന്നാണ് ഇവരുടെ വാദം. ഇവർ ശാസ്ത്രീയ സംജ്ഞകൾ ഉപയോഗിക്കുകയും, പരീക്ഷണശാലകളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ശാസ്ത്രജ്ഞരെപ്പോലെ തോന്നിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. എന്നാൽ, അവരുടെ അന്തിമലക്ഷ്യം ശാസ്ത്രീയ സത്യം കണ്ടെത്തലല്ല, മതപരമായ ഒരു നിഗമനത്തിലെത്തുക എന്നതാണ്.
മനുഷ്യ അനുഭവത്തിന്റെ ചില മാനങ്ങൾ പ്രേമം, സൗന്ദര്യബോധം, ആത്മീയത, ധർമ്ബോപദേശം ശാസ്ത്രത്തിന് വിശദീകരിക്കാനാവില്ല എന്ന വാദം ശക്തമാക്കപ്പെടുന്നു. ശാസ്ത്രത്തിന് ഈ ‘വെക്കം’ നികത്താൻ കഴിയാത്തതിനാൽ, അവിടെ മതത്തിന് ഒരു സ്ഥാനമുണ്ട് എന്ന് വാദിക്കുന്നു. ഇത് ഒരു തരത്തിലുള്ള അധികാരവിഭജനമാണ്.
മതവാദികൾ തങ്ങളുടെ വാദത്തിന് അനുകൂലമായ ശാസ്ത്രവസ്തുതകൾ മാത്രം തെരഞ്ഞെടുക്കുകയും, എതിർപ്പുകൾ അവഗണിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, ബിഗ് ബാങ് സിദ്ധാന്തം ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ, അതിൽ നിന്ന് പരിണാമ സിദ്ധാന്തം എങ്ങനെ ഉരുത്തിരിഞ്ഞു എന്നത് അവർ ചർച്ച ചെയ്യുകയില്ല.
ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ചുവടുവെയ്പ് സംശയവാദം, തെളിവ്, പുനരാവർത്തനം, തെറ്റുതിരുത്തൽ എന്നിവയാണ്. മതത്തിന്റെ ചുവടുവെയ്പ് വിശ്വാസം, അനുഗ്രഹം, പ്രത്യക്ഷപ്പെടുത്തൽ എന്നിവയാണ്. ശാസ്ത്രത്തെ ഒരു മതപരമായ വാദം സാധൂകരിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നത്, ശാസ്ത്രത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന രീതിശാസ്ത്രത്തിന് വിരുദ്ധമാണ്.
· ശാസ്ത്രീയ ആശയങ്ങൾ അവയുടെ സാങ്കേതിക സന്ദർഭത്തിൽ നിന്ന് വേർപെടുത്തി, ലളിതമാക്കി, വികൃതമാക്കി അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു.
മതം നിലനിൽപ്പിന് ശാസ്ത്രത്തെ. കൂട്ട് പിടിക്കുന്നു.
മതം തന്റെ നിലനിൽപ്പിനായി ശാസ്ത്രത്തെ കൂട്ടുപിടിക്കുന്ന പ്രവണത, അതിന്റെ പൊരുത്തപ്പെടൽ ശേഷിയുടെ തെളിവാണ്. എന്നാൽ, ഇത് ഒരു “അന്ത്യശ്വാസം” ആണോ എന്നത് സംശയാസ്പദമാണ്. മനുഷ്യന്റെ മനസ്സിൽ വിശ്വാസത്തിനും അർത്ഥാന്വേഷണത്തിനുമുള്ള ആവശ്യം എപ്പോഴും ഉണ്ടായിരിക്കും. ശാസ്ത്രം “എങ്ങനെ” (How) എന്ന ചോദ്യത്തിന് ഉത്തരം നൽകുന്നു—എങ്ങനെ ബ്രഹ്മാണ്ഡം ഉണ്ടായി, എങ്ങനെ ജീവൻ പരിണമിച്ചു. മതം “എന്തിന്” (Why) എന്ന ചോദ്യത്തിന് ഉത്തരം നൽകാൻ ശ്രമിക്കുന്നു—നമ്മൾ എന്തിനാണ് ഇവിടെ, ജീവിതത്തിനർത്ഥമുണ്ടോ.
അതിനാൽ, ശാസ്ത്രവും മതവും തമ്മിലുള്ള ഈ പുതിയ ‘സഖ്യം’ ഒരിക്കലും യഥാർത്ഥമാകില്ല. ഇത് ഒരു കപട സഖ്യം പോലെയാണ്—സൗകര്യത്തിനായുള്ളതും, പരസ്പരബോധപൂർവ്വമല്ലാത്തതും. ശാസ്ത്രം തന്റെ പാതയിൽ നീങ്ങിക്കൊണ്ടിരിക്കും, തെളിവുകളും പരീക്ഷണങ്ങളും വഴി. മതം തന്റെ പാതയിൽ നീങ്ങിക്കൊണ്ടിരിക്കും, വിശ്വാസത്തിന്റെയും പാരമ്പര്യത്തിന്റെയും വഴി. എന്നാൽ, ഭാവിയിൽ, ശാസ്ത്രത്തിന്റെ വസ്ത്രം ധരിച്ചുള്ള മതത്തെ കണ്ടുമുട്ടുമ്പോൾ, നമ്മുടെ ചോദ്യം ഒന്നായിരിക്കും: ഇത് ശാസ്ത്രമാണോ, ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ഛായാചിത്രം മാത്രമാണോ?
