രചന : വലിയശാല രാജു✍
വിവിധ സംസ്കാരങ്ങളിലും സമൂഹങ്ങളിലും മരണാനന്തര ചടങ്ങുകൾക്ക് ശേഷം കുളിക്കുന്ന ഒരു രീതി നിലവിലുണ്ട്. ഇത് കേവലം ആചാരപരമായ ഒരു ശുദ്ധീകരണം എന്നതിലുപരി, സാമൂഹികവും ആരോഗ്യപരവുമായ ഒരു ആവശ്യമായിട്ടാണ് പലരും കണക്കാക്കുന്നത്. എന്നാൽ, രോഗാണുക്കളുടെ സജീവ കേന്ദ്രമായേക്കാവുന്ന ആശുപത്രിയിൽ രോഗിയെ സന്ദർശിച്ച ശേഷം സമാനമായ നിർബന്ധം ഇല്ലാത്തത് എന്തുകൊണ്ട് എന്ന ചോദ്യം പ്രസക്തമാണ്.
ചരിത്രപരമായ പശ്ചാത്തലം
പഴയ കാലങ്ങളിൽ, പൊതുജനാരോഗ്യ സംവിധാനങ്ങൾ വളരെ ദുർബലമായിരുന്നു. അന്ന്, അനിയന്ത്രിതമായ പകർച്ചവ്യാധികൾ (ഉദാഹരണത്തിന്, കോളറ, വസൂരി, പ്ലേഗ്, ടൈഫോയിഡ്) മൂലമുള്ള മരണങ്ങൾ സാധാരണമായിരുന്നു. ഒരു വ്യക്തി മരിക്കുമ്പോൾ, രോഗം ബാധിച്ച ശരീരം, പ്രത്യേകിച്ച് മരണാനന്തര ശുശ്രൂഷകൾ നൽകുമ്പോൾ, രോഗാണുക്കൾ പടർത്താനുള്ള സാധ്യത വർദ്ധിപ്പിച്ചു.
അതിന്റെ ശാസ്ത്രീയമായ വിശകലനം ഇങ്ങനെയാണ്.
മരണം സംഭവിച്ച് ഏതാനും മണിക്കൂറുകൾക്കുള്ളിൽ തന്നെ ശരീരത്തിൻ്റെ പ്രതിരോധശേഷി നഷ്ടപ്പെടുകയും, ആന്തരിക ബാക്ടീരിയകൾ (ഉദാഹരണത്തിന്, അന്നനാളം, കുടൽ എന്നിവിടങ്ങളിലെ ബാക്ടീരിയ) വിഘടനം (Decomposition) തുടങ്ങുന്നതോടെ അനിയന്ത്രിതമായി വളരുകയും ചെയ്യും. ഈ ബാക്ടീരിയകളും, യഥാർത്ഥ മരണകാരണമായേക്കാവുന്ന മറ്റ് രോഗാണുക്കളും വായുവിലൂടെയോ സ്പർശത്തിലൂടെയോ സമീപത്തുള്ള ആളുകളിലേക്ക് പകരാൻ സാധ്യതയുണ്ട്.
ആധുനിക അണുനാശിനികൾ, മാസ്കുകൾ, കയ്യുറകൾ തുടങ്ങിയ പ്രതിരോധ മാർഗ്ഗങ്ങൾ ഇല്ലാതിരുന്ന ആക്കാലത്ത്, കുളിക്കുക എന്നുള്ളത് ശരീരത്തിലും വസ്ത്രത്തിലും പറ്റിപ്പിടിച്ചേക്കാവുന്ന രോഗാണുക്കളെ നീക്കം ചെയ്യാനുള്ള ഏറ്റവും ഫലപ്രദമായ ഒരു പ്രാഥമിക ശുചിത്വ മാർഗ്ഗമായി (Primary Hygiene Practice) കണക്കാക്കിയിരുന്നു.
അതോടപ്പം മാനസിക ശുദ്ധീകരണവും ഇതിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു.ദുഃഖം, ഭയം, എന്നിങ്ങനെയുള്ള മാനസിക ഭാരം നീക്കാനുള്ള ഒരു വൈകാരികമായ വേർതിരിക്കൽ (Emotional Detachment) പ്രക്രിയയായിട്ടും ഈ കുളി സഹായിച്ചു.
ആശുപത്രി സന്ദർശനവും ‘അവഗണിക്ക ശാസ്ത്രവും.
ഒരു രോഗിയെ സന്ദർശിച്ച് മടങ്ങിയെത്തുമ്പോൾ കുളിക്കാനുള്ള നിർബന്ധം സാധാരണയായി കാണാത്തത് എന്തുകൊണ്ടാണ്?
ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന രോഗികളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ശ്വാസകോശ സംബന്ധമായ അസുഖങ്ങൾ (COVID-19, Influenza, Tuberculosis) ഉള്ളവരിൽ, ചുമ, തുമ്മൽ എന്നിവയിലൂടെ രോഗാണുക്കൾ വായുവിലേക്ക് പടരാനുള്ള സാധ്യത മൃതദേഹത്തിൽ നിന്നുള്ളതിനേക്കാൾ വളരെ കൂടുതലാണ്. അതിനാൽ, രോഗിയെ സന്ദർശിച്ച ശേഷം കുളിക്കുന്നതിനാണ് ആരോഗ്യപരമായി കൂടുതൽ പ്രസക്തി.
രോഗിയെ സന്ദർശിക്കുന്നത് അശുദ്ധമായി കണക്കാക്കുന്ന ഒരു സാംസ്കാരിക ചിന്താഗതി ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. അതിനാൽ, ‘ശുദ്ധീകരണം’ എന്ന ആചാരപരമായ നിർബന്ധം അവിടെ ഉണ്ടായില്ല.
ഇന്നത്തെ ആശുപത്രികളിൽ, കൈ കഴുകുന്നതിൻ്റെ പ്രാധാന്യം, സന്ദർശക സമയപരിധി, ആവശ്യമെങ്കിൽ മാസ്ക് ധരിക്കുന്നത് എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള കർശനമായ മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ നിലവിലുണ്ട്. ഇവിടെ കൈ കഴുകലാണ് പ്രധാനമായും രോഗാണു സംക്രമണം തടയാനുള്ള പ്രാഥമിക തന്ത്രം.
മരണവീട്ടിൽ പോയാൽ കുളിക്കണമെന്ന ‘ശാഠ്യം’ ശാസ്ത്രീയ ആവശ്യകതയിൽ നിന്ന് തുടങ്ങി, കാലക്രമേണ ആചാരത്തിൻ്റെ പരിവേഷം നേടുകയും, അതിലൂടെ പഴയ ചിന്തകളുടെ നിർബന്ധമായി മാറുകയും ചെയ്തതിൻ്റെ ഉദാഹരണമാണ്.
രണ്ടിടത്തും അടിസ്ഥാനപരമായി ശുചിത്വം പാലിക്കേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണെങ്കിലും, മതപരവും സാംസ്കാരികവുമായ ഭയം (Fear) മരണാനന്തര സ്നാനത്തിന് ശക്തമായ പിന്തുണ നൽകി. എന്നാൽ, രോഗീ സന്ദർശനത്തിൽ അത്തരം ഭയത്തിൻ്റെ ഘടകമില്ലാത്തതിനാൽ, അവിടെ ആരോഗ്യപരമായ മുൻകരുതലുകൾക്ക് ആചാരപരമായ നിർബന്ധം ലഭിച്ചില്ല.
ആചാരങ്ങൾ പലപ്പോഴും ഒരു പ്രത്യേക കാലഘട്ടത്തിലെ ആരോഗ്യപരമായ ആവശ്യകതകളെ പ്രതിഫലിക്കുന്നവയാണ്. മരണാനന്തര സ്നാനത്തിൻ്റെ കാര്യത്തിൽ, അത് ശുചിത്വത്തിൻ്റെയും രോഗപ്രതിരോധത്തിൻ്റെയും ഒരു പ്രാകൃത രൂപമായി ആരംഭിച്ചതാണ്. എന്നാൽ ഇന്ന്, പകർച്ചവ്യാധി നിയന്ത്രണത്തിലും ശുചിത്വത്തിലും കൂടുതൽ ശ്രദ്ധ നൽകേണ്ടത് രോഗിയെ സന്ദർശിച്ച ശേഷം തന്നെയാണ്. ഒരു ശാസ്ത്രീയ സമൂഹമെന്ന നിലയിൽ, ആചാരപരമായ നിർബന്ധങ്ങളെ അവയുടെ യഥാർത്ഥ ആരോഗ്യപരമായ പ്രസക്തിയെ മുൻനിർത്തി വിലയിരുത്തേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്. രോഗാണു സംക്രമണം തടയാൻ മരണ വീട്ടിൽ മാത്രമല്ല, ജീവിതത്തിൽ എല്ലാ പൊതുസ്ഥലങ്ങളിലും പോയതിന് ശേഷം സാർവത്രികമായ ശുചിത്വ ശീലങ്ങൾ (Universal Hygiene Practices) വളർത്തുന്നതിലാണ് നാം ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കേണ്ടത്.
