രചന : വലിയശാല രാജു ✍
ദീപങ്ങളുടെ ഉത്സവം (Festival of Lights) എന്നറിയപ്പെടുന്ന ദീപാവലി, ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ ആഘോഷങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്. തിന്മയുടെ മേൽ നന്മ നേടിയ വിജയത്തെ അടയാളപ്പെടുത്തുന്ന ഈ ആഘോഷത്തിന് പിന്നിൽ നിരവധി ഐതിഹ്യങ്ങളും വിശ്വാസങ്ങളുമുണ്ട്. എന്നാൽ, ഓരോ ഉത്സവത്തെയും പോലെ ദീപാവലിക്കും അതിൻ്റേതായ ചില ഭൗതികവും പാരിസ്ഥിതികവുമായ പ്രാധാന്യമുണ്ട്.
ഐതിഹ്യങ്ങളുടെ പ്രകാശം.
ദീപാവലിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് വിവിധ പ്രദേശങ്ങളിൽ പല കഥകളാണ് പ്രചാരത്തിലുള്ളത്. ഇവയെല്ലാം അടിസ്ഥാനപരമായി വെളിച്ചം അഥവാ നന്മ, ഇരുട്ടിനെ അഥവാ തിന്മയെ മറികടക്കുന്നതിനെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.
14 വർഷത്തെ വനവാസത്തിന് ശേഷം ശ്രീരാമൻ രാവണനെ വധിച്ച് സീതയുമൊത്ത് അയോധ്യയിൽ തിരിച്ചെത്തിയ ദിവസം. അയോധ്യയിലെ ജനങ്ങൾ മൺവിളക്കുകൾ തെളിയിച്ച് വഴിയിൽ പ്രകാശം പരത്തി രാജാവിനെ വരവേറ്റതിൻ്റെ ഓർമ്മയായാണ് ഈ ആഘോഷം.
ശ്രീകൃഷ്ണൻ നരകാസുരനെ നിഗ്രഹിച്ച് ലോകത്തിന് സമാധാനം നൽകിയ ദിവസം. നരകചതുർദശി എന്നും ഈ ദിവസം അറിയപ്പെടുന്നു.
പാലാഴി മഥന സമയത്ത് ഐശ്വര്യദേവതയായ ലക്ഷ്മീദേവി അവതരിച്ച ദിവസമായും ദീപാവലിയെ കണക്കാക്കുന്നു.
ഈ ഐതിഹ്യങ്ങൾക്കെല്ലാം പുറമെ, വിളക്ക് കൊളുത്തുന്നത് അജ്ഞാനമാകുന്ന ഇരുട്ടിനെ അകറ്റി ജ്ഞാനമാകുന്ന വെളിച്ചം പരത്തുന്നതിൻ്റെ പ്രതീകാത്മകതയും വഹിക്കുന്നു.
ഭൗതിക കാരണങ്ങളും ശാസ്ത്രീയ അടിത്തറയും.
ദീപാവലി ആഘോഷിക്കപ്പെടുന്ന സമയം, അതായത് ഹിന്ദു കലണ്ടറിലെ കാർത്തിക മാസത്തിലെ അമാവാസി, കാലാവസ്ഥയിലും പരിസ്ഥിതിയിലും ചില സുപ്രധാന മാറ്റങ്ങൾ സംഭവിക്കുന്ന കാലഘട്ടമാണ്. ഈ മാറ്റങ്ങളോട് പ്രതികരിക്കാൻ പ്രാചീനർ രൂപപ്പെടുത്തിയെടുത്ത ഒരു ‘പരിസ്ഥിതി ശുചീകരണ പ്രക്രിയ’ കൂടിയാണ് യഥാർത്ഥത്തിൽ ദീപാവലി ആഘോഷങ്ങളിലെ പല ആചാരങ്ങളും.
ദീപാവലിക്ക് വീടും പരിസരവും മൺചെരാതുകൾ കൊണ്ട് അലങ്കരിക്കുന്നത് വെറും സൗന്ദര്യത്തിന് വേണ്ടി മാത്രമല്ല.
ദീപാവലി രാത്രിയിൽ ചന്ദ്രൻ്റെ വെളിച്ചം തീരെ ഇല്ലാത്ത അമാവാസിയാണ്. വിളക്കുകൾ തെളിയിക്കുന്നത് യാത്രക്കാർക്കും മറ്റും വെളിച്ചം നൽകാൻ സഹായിച്ചു.
മൺചെരാതുകളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന എണ്ണയും തിരിയും പലപ്പോഴും എള്ളെണ്ണ, ആവണക്കെണ്ണ തുടങ്ങിയവയാണ്. ഇവ കത്തുമ്പോൾ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്ന പുക അന്തരീക്ഷത്തിലെ അണുക്കളെ ഒരു പരിധി വരെ നശിപ്പിക്കാൻ സഹായിക്കുമല്ലോ. കൂടാതെ, മൺചെരാതുകളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന വിളക്കെണ്ണ (തൈലം) കത്തുമ്പോൾ ഉണ്ടാകുന്ന പുകക്ക് കൊതുകുകളെയും മറ്റ് കീടങ്ങളെയും അകറ്റാൻ കഴിവുണ്ട്.
ദീപാവലിക്ക് മുന്നോടിയായി വീടുകളും പരിസരവും വൃത്തിയാക്കി വെള്ളപൂശുന്ന പതിവുണ്ട്.
മഴക്കാലം കഴിഞ്ഞ് തണുപ്പുകാലം തുടങ്ങുന്ന സമയത്താണ് ദീപാവലി. മഴക്കാലത്ത് വീടിനുള്ളിൽ കെട്ടിക്കിടന്ന ഈർപ്പം, പൂപ്പലുകൾ, കീടാണുക്കൾ എന്നിവയെ നീക്കം ചെയ്യാൻ ഈ ശുചീകരണം സഹായിക്കുന്നു. ഇത് പകർച്ചവ്യാധികളെ തടയാൻ ശാസ്ത്രീയമായി പ്രയോജനകരമാണ്.
പഴയതും ഉപയോഗശൂന്യവുമായ വസ്തുക്കൾ നീക്കം ചെയ്യുന്നത് വീടിൻ്റെ ആരോഗ്യകരമായ നിലനിൽപ്പിന് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണെല്ലോ?
ദീപാവലി ആഘോഷങ്ങളിലെ ഒരു പ്രധാന ഘടകമാണ് പടക്കം പൊട്ടിക്കൽ. എന്നാൽ ഇത് ഇന്ന് അന്തരീക്ഷ മലിനീകരണത്തിൻ്റെ പ്രധാന കാരണമായി മാറിയിട്ടുണ്ട്. ഇതിന് പിന്നിലെ ആദ്യകാലത്തെ ഉദ്ദേശത്തെക്കുറിച്ച് ചില സിദ്ധാന്തങ്ങളുണ്ട്.
മഴക്കാലം കഴിഞ്ഞ് തണുപ്പ് തുടങ്ങുന്ന സമയത്ത്, അന്തരീക്ഷത്തിലെ ഈർപ്പം കാരണം പ്രാണികളും കീടങ്ങളും പെരുകാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. പടക്കങ്ങളിൽ നിന്നും ഉണ്ടാകുന്ന ശക്തമായ ശബ്ദവും ഗന്ധവും ഈ പ്രാണികളെയും കീടങ്ങളെയും തുരത്താൻ അക്കാലത്ത് ഉപയോഗിച്ചിരിക്കാം.
പടക്കങ്ങളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന പൊട്ടാസ്യം നൈട്രേറ്റ്, സൾഫർ, കരി തുടങ്ങിയ രാസവസ്തുക്കൾ കത്തുമ്പോൾ പുറത്തുവിടുന്ന കാർബൺ മോണോക്സൈഡ്, സൾഫർ ഡൈ ഓക്സൈഡ് തുടങ്ങിയ വാതകങ്ങളും PM 2.5 പോലുള്ള സൂക്ഷ്മകണികകളും ഗുരുതരമായ വായു മലിനീകരണത്തിനും ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങൾക്കും പ്രത്യേകിച്ച് ശ്വാസംമുട്ടിന് ഇന്ന് കാരണമാകുന്നു. ഇത് ഒഴിവാക്കേണ്ടതിൻ്റെ ശാസ്ത്രീയമായ ആവശ്യകത ഇന്ന് വളരെ വലുതാണ്.പക്ഷെ പണ്ട് കാലത്ത് ഇതായിരുന്നില്ല സ്ഥിതി.
സമകാലിക വീക്ഷണം: ശാസ്ത്രവും സുസ്ഥിരതയും.
ദീപാവലി ഐതിഹ്യങ്ങളും ആചാരങ്ങളും നൂറ്റാണ്ടുകൾക്ക് മുൻപ് മനുഷ്യൻ്റെ സാമൂഹികവും പരിസ്ഥിതിപരവുമായ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി രൂപപ്പെട്ടതാണ്. എന്നാൽ, നിലവിലെ സാഹചര്യത്തിൽ, പടക്കം പോലുള്ള ആചാരങ്ങൾ ഗുരുതരമായ പാരിസ്ഥിതിക പ്രശ്നങ്ങളിലേക്ക് വിരൽചൂണ്ടുന്നു.
ശാസ്ത്രീയ അവബോധമുള്ള ഒരു സമൂഹം എന്ന നിലയിൽ, ദീപാവലിയുടെ സത്തയായ ‘വെളിച്ചം പരത്തുക’ എന്ന ആശയത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ച്, പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദപരമായ ആഘോഷ രീതികളിലേക്ക് മാറേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്. പരമ്പരാഗതമായ മൺചെരാതുകളും, പ്രകൃതിദത്തമായ എണ്ണകളും ഉപയോഗിച്ച് വീടുകൾ അലങ്കരിക്കുന്നത്, ആഘോഷത്തിൻ്റെ ഐതിഹ്യപരമായ പ്രാധാന്യം നിലനിർത്തുകയും അതോടൊപ്പം പ്രകൃതിക്ക് ദോഷകരമാകാത്ത രീതിയിൽ വെളിച്ചം പരത്തുകയും ചെയ്യും.
ദീപാവലി വെളിച്ചത്തിൻ്റെ ഉത്സവമാണ്; അത് പ്രകൃതിക്കും മനുഷ്യനും ഒരുപോലെ സന്തോഷം നൽകുന്ന ഒന്നാണ്.
