ഇത് ഒരു പ്രകടനം മാത്രമല്ല, അതു സമർപ്പണമാണ്.

രചന : ബാബു ബാബു ✍

ഇത് ഒരു പ്രകടനം മാത്രമല്ല, അതു സമർപ്പണമാണ്. സ്വന്തം ശരീരത്തിലൂടെ മരിച്ച നദിയിലേക്കുള്ള പാലം പണിയുന്നൊരു രാഷ്ട്രീയശരീരം.”
ഇന്ദർസിങ്
കലയും സാഹിത്യവും നമ്മുടെ പൊതു സമൂഹത്തിൽ വളരെക്കാലമായി രാഷ്ട്രീയ ശബ്‌ദത്തിലൂടെ മാർജിനലൈസ് ചെയ്യപ്പെടുകയാണ്. തൻമൂലം ഈ മേഖലയിലുണ്ടാകുന്ന വിപ്ലവപരമായ മാറ്റങ്ങൾ പലപ്പോഴും അറിയപ്പെടാതെ പോകുന്നു. കലയുടെ ശക്തി വൃത്തിയാക്കപ്പെടുന്നു —
കല അതിജീവനത്തിൻ്റെ, വികാരത്തിൻ്റെ, പ്രതിരോധത്തിൻ്റെ ശക്തിയാണന്നത്
നമ്മൾക്ക് അജ്ഞാത വിഷയമായി മാറിനിൽക്കുന്നു.

നാം ഇപ്പോൾ അവതരണകലകളെ (പ്രകടനകലകൾ) നൃത്തമോ കഥകളിയോ എന്ന നിലയിൽ മാത്രമല്ല, അതിൽ നിന്ന് പയറ്റിപ്പോയ ചരിത്രപരവും ദാർശനികവുമായ പ്രതിരോധഭാവമായി കാണേണ്ട സമയത്താണ്. നവ-പെർഫോമിംഗ് ആർട്ടിൻ്റെ പ്രസക്തി ഇവിടെനിന്നാണ് ഉത്ഭവിക്കുന്നത് മതത്തിൻ്റെ കുരിശുകളും സംസ്കാരപരമായ അടിമത്തങ്ങളും ചിതറിച്ചുപറത്തി, പുതിയ അർത്ഥങ്ങൾ രൂപപ്പെടുത്തുന്നു.
നവമാധ്യമങ്ങൾ, പരിസ്ഥിതിവാദം, ജൻഡർ, വർണ്ണം, ട്രാൻസ്‌ഹ്യൂമനിസം എന്നിങ്ങനെയുള്ള വിഷയങ്ങൾക്കായുള്ള വിളിച്ചീട്ടാണ് ഇപ്പോഴുള്ളത്. കലയെ ഒരു ഭൗതീക യുക്തിയല്ല, ഒരു ആത്മതൃാഗമായി സമീപിക്കുന്ന കലാകാരൻമാരാണ് ഇന്നത്തെ യഥാർത്ഥ രാഷ്ട്രീയ നിർമ്മാണകർ.

അത്തരം കുറച്ചു പേരിലൊരാളാണ് ഇന്ദർ സലീം.
2002-ലെ ഗുജറാത്ത് കലാപത്തിനിടയിൽ അദ്ദേഹം ഒരു പ്രതിഷേധ കലാപ്രകടനം നടത്തി. “ചത്ത നദിക്ക് കുറുകെയുള്ള പവർ പ്ലാൻ്റുമായുള്ള സംഭാഷണം” – എന്ന പേരിൽ. യമുനാ നദിയിലേക്ക് തൻറെ ഇടത്ത് കയ്യിലെ ചെറുവിരൽ മുറിച്ച് എറിയുന്ന അതിഭയാനകവും അസാധാരണവുമായ പ്രത്യക്ഷസമർപ്പണമായ കലാ പ്രകടനം.
“ഞാൻ ഓരോ പ്രാവശ്യം യമുനയെ കടക്കുമ്പോഴും, ഞാൻ എൻ്റെ അസ്ഥിത്വത്തെ അവളിലേക്ക് നീട്ടിപ്പിടിക്കുന്നു. എൻ്റെ ഹൃദയത്തിൽ എപ്പോഴും തിങ്ങിയിരുന്ന ചോദ്യം: കലയ്ക്ക് കഴിയുമോ? കലയിൽ മതിയാകുമോ?” – ഇന്ദർ പറയുന്നു.
ഇവിടെ നമുക്ക് കാണാൻ കഴിയുന്നത് Posthumanism-ൻ്റെ ശരീര-രാഷ്ട്രീയ പ്രതിരോധമാണ്. ഇന്ദർ സലീം ഒരു “മാനുഷിക-മിത്തുള്ള” (post-human) പ്രകടനത്തിലൂടെ മനുഷ്യൻ്റെ പരിധികളെ പൊളിച്ചു കളയുന്നു. ശരീരം ഉപേക്ഷിക്കപ്പെടുന്നതല്ല, മറിച്ചാണ് — ശരീരത്തിലൂടെ തന്നെ സാമൂഹിക രാഷ്ട്രീയ തർക്കങ്ങൾക്കുള്ള പാലങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുന്നു.

ഇത് കലയുടെ ആത്മത്യാഗമാണ്. വിസ്മയം ഉണ്ട്, വേദന ഉണ്ട്, പക്ഷേ രാഷ്ട്രീയവും പ്രതിരോധവും അതിലുണ്ട്. ഇവിടെ കല ഒരു ആത്മാന്വേഷണത്തിൻ്റെയും ജനാധിപത്യത്തിൻ്റെയും പുതിയ മാർഗമാണ്.
ഇന്ദർ സലീമിനെ പോലെയുള്ളവരെകൊണ്ട് മാത്രമേ ഇന്നത്തെ കാലത്തിൻ്റെയും നാളത്തെ രാഷ്ട്രീയത്തിൻ്റെയും പുതിയ ഭാഷ കണ്ടെത്താനാകൂ. കലയെക്കുറിച്ചുള്ള നമ്മുടെ കാഴ്ചപ്പാടുകൾ മാറിമറിയട്ടെ.